«آبخیزداری» حلقه مفقوده مدیریت پایدار آب و خاک در ایران

مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت زیست محیطی آب و خاک گفت: متاسفانه بحث آبخیزداری در کشور ما چندان در اولویت قرار نگرفته است و بیشتر به مباحثی از جمله احداث سازه‌های بزرگ و انتقال آب از دریا که هزینه‌های هنگفتی دارند، پرداخته‌ایم.

به گزارش در خبرها علی مریدی اظهار کرد: وسعت کشور ایران ۱۶۵ میلیون هکتار است که ۹۰ میلیون هکتار آن فاقد خاک است. از سویی دیگر ۷۶ میلیون هکتار از وسعت کشور ما دارای خاک است که از این میزان در ۱۸.۵ میلیون هکتار، کشاورزی انجام می‌شود. بنابراین با وجود وسعت زیاد کشور، با محدودیت منابع خاک برای تامین امنیت غذایی مواجه هستیم.

وی با اشاره به مهم‌ترین عواملی که خاک کشور را تهدید می‌کنند، گفت: فرسایش خاک به دو صورت فرسایش آبی که در قالب رسوبات دیده می شود و فرسایش بادی که در قالب گرد و غبار، کشور را متاثر می کند از جمله مهم‌ترین تهدیدات خاک کشور است. ضمن آنکه تهدید عمده دیگر، شوری و آلودگی خاک است که شعار امسال روز جهانی خاک نیز به این موضوع اختصاص پیدا کرده بود.

مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت زیست محیطی آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست با بیان اینکه در کشور ما اطلاعات دقیقی از میزان فرسایش خاک وجود ندارد، تصریح کرد: بر اساس تخمین‌های صورت گرفته، سالانه ۱۶.۴ تن در هکتار فرسایش خاک داریم که این میزان بیش از سه برابر میانگین جهانی است همچنین به‌طور کلی و در مجموع حدود ۲ میلیارد تن در سال فرسایش خاک در ایران رخ می‌دهد. فرسایش خاک علاوه بر اینکه باعث از دست رفتن خاک با ارزش بسیار بالا می‌شود، باعث تخریب و خسارت به محیط خواهد شد.

وی افزود: خاک ناشی از فرسایش آبی باعث پر شدن سدها و تالاب‌ها می‌شود و فرسایش بادی هم در قالب گرد و غبار به ما خسارت می‌زند.

مریدی با تاکید بر اهمیت عملیات آبخیزداری برای حفاظت از منابع آب و خاک کشور خاطرنشان کرد: بحث آبخیزداری باید به‌صورت جدی در دستور کار دولت قرار بگیرد تا هم از خاک حفاظت شود و هم صیانت از منابع آب در بالادست حوضه صورت بگیرد.

وی یادآور شد: به دلیل اینکه مراتع کشور ما ضعیف شده‌اند و خاک‌ها اغلب سست هستند، هر بارندگی سهمگینی که اتفاق می افتد، علاوه بر اینکه خاک را می‌شوید و از بین می‌برد، سیلاب‌های ویرانگر به وجود می‌آورد که خسارت های جدی به پایین دست وارد می‌کنند.

مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت زیست‌محیطی آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست تصریح کرد: متاسفانه بحث آبخیزداری در کشور ما چندان در اولویت قرار نگرفته است و بیشتر به مباحثی از جمله احداث سازه‌های بزرگ و انتقال آب از دریا که هزینه‌های هنگفتی دارند، پرداخته‌ایم. حال آنکه نیاکان ما از طریق روش‌های ساده آبخیزداری همچون احداث بندهای کوچک و کنترل آب در سطح حوضه، هم جلوی سیلاب‌های مهیب را گرفتند و هم باعث نفوذ آب به داخل زمین شدند.

مریدی خاطرنشان کرد: بحث‌های آبخیزداری بسیار گسترده و وسیع است و از حفظ پوشش گیاهی، حفظ جنگل‌ها و مراتع و کشاورزی صیانتی گرفته تا احداث بندهای کوچک و راهکارهای سازه‌ای کم اثر را شامل می‌شود.

وی با بیان اینکه خاک، یک پایه زیستی تجدیدناپذیر در کشور ما است، گفت: هزاران سال طول می کشد تا یک سانتی متر خاک تشکیل شود بنابراین اگر خاک حاصلخیزمان را از دست بدهیم، امنیت غذایی کشور به مخاطره خواهد افتاد.

مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت زیست‌محیطی آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست، سیاست‌های کلان کشور در بخش کشاورزی و خوداتکایی در محصولات کشاورزی را از موضوعاتی دانست که باید برای تامین امنیت غذایی پایدار مورد توجه قرار بگیرد.

مریدی با بیان اینکه حفظ پایداری سرزمین برای برخورداری از امنیت غذایی پایدار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است، تاکید کرد: ما در سیاستگذاری بخش کشاورزی و تامین خوداتکایی نباید تنها به فکر امروز و فردا و دو سال آینده خودمان باشیم بلکه می‌بایست زندگی نسل‌های آینده را هم در نظر بگیریم.

وی با اشاره به جایگاه ویژه قیمت‌گذاری محصولات کشاورزی در مباحث سیاستگذاری بخش کشاورزی گفت: اگر قیمت محصولات کشاورزی بیش از حد لازم باشد می‌تواند منجر به تهاجم به مراتع شود و عمده مراتع را به اراضی کشت دیم تبدیل کند.

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی سازمان حفاظت محیط زیست مدیرکل دفتر حفاظت و مدیریت زیست محیطی آب و خاک سازمان حفاظت محیط زیست خاطرنشان کرد: از آنجا که معمولا در اراضی دیم، شخم زمین در جهت شیب انجام می‌شود، بافت خاک سطحی در این اراضی آسیب می‌بیند و فرسایش جدی خاک صورت می‌گیرد. به همین دلیل خیلی مهم است که برای سیاستگذاری‌های بخش کشاورزی و خوداتکایی در محصولات اساسی، یک ارزیابی استراتژیک زیست‌محیطی هم داشته باشیم و این سیاست‌ها را با رویکرد توسعه پایدار و صیانت از منابع آب و خاک تعریف کنیم.

انتهای پیام



پست های مرتبط

پیام بگذارید